Morgen is het de naamdag van Nicolaas van Myra, een Griekse heilige die in de derde eeuw na Christus in Lycië in Klein-Azië leefde. Hij was bisschop van Myra, de hoofdstad van Lycië. Hij stierf op 6 december 342. Als heilige in het oosters christendom werd Nicolaas aanvankelijk alleen in het oosten van Europa geëerd, in het bijzonder in Griekenland en Rusland. Omdat Nicolaas de schutspatroon van de zeevaarders was, kreeg hij ook in de West-Europese kustnaties een grote aanhang. In de 13e eeuw werd zijn naamdag vastgesteld op 6 december. Vanaf dat moment verspreidde zich de Nicolaasverering over heel Europa.
De geografische herkomst van de folkloristische Sinterklaas is volgens de huidige Nederlandse traditie niet meer Klein-Azië maar Spanje. Algemeen wordt aangenomen dat de onderwijzer Jan Schenkman (1806-1863) de eerste was die Sinterklaas uit Spanje liet komen. Volgens hem was Sinterklaas de bisschop van Spanje. Schenkman introduceerde ook de knecht die later Zwarte Piet zou gaan heten en de stoomboot waarmee hij naar Nederland kwam. De surpriseavond op 5 december is een relatief nieuw fenomeen binnen de traditie. Volgens een enquête in 1943 werd het op dat moment nog slechts sporadisch gedaan.
Het is de surpriseavond van 5 december 1967 en de harten van de Stavenuiters kloppen vol verwachting. Wat hebben Nicolaas van Myra en zijn 'tot slaaf gemaakte' Zwarte Piet deze keer voor hen meegebracht? Aan de volle tafel te zien zijn de kinderen Stavenuiter heel braaf geweest en hoeven zij niet in de zak! Dik ontbreekt. Hij zal ongetwijfeld de foto gemaakt hebben.
In die tijd was de komiek Toon Hermans zeer populair. Avond aan avond trok hij volle zalen. Net als Youp van 't Hek nu stond hij weken achtereen met zijn 'onemanshow' in een tot de nok gevuld Carré. Zowel Pa en Ma als Marga en ik hebben hem daar diverse keren gezien. Een van zijn bekendste sketches is Snieklaas uit 1974: "Opeens werd er op de deur geklopt,
kwam Snieklaas binnen.
Ik zie hem nog binnenkomen.
Zoiets armoedigs.
Had een sprei om.
Ik kende die sprei.
Ja, die was uit de voorkamer.
Die lag daar altijd op tafel.
Ik kon op z'n rug zien waar de asbak gestaan had." Dankzij YouTube is die sketch voor het nageslacht bewaard gebleven. Jullie kunnen hem HIER bekijken.
David Sedaris is een Amerikaanse schrijver van komische korte verhalen. Ik heb zijn werk regelmatig op school behandeld en altijd met veel succes. Ook mijn leerlingen konden zijn humor waarderen. Als Sinterklaas naderde liet ik hen naar een opname luisteren waarin hij het verhaal Six to Eight Black Men voorleest. Hij vertelt daarin over de sinterklaastraditie in Nederland, waar hij niet veel van begrijpt. Jullie kunnen het verhaal HIER lezen. Nog leuker is om het verhaal te beluisteren. HIER leest hij het verhaal voor tijdens een uitzending van College Tour. Je kunt de ondertiteling inschakelen. Very funny!
Ik wens jullie allemaal, maar natuurlijk vooral de 'nog gelovigen' onder jullie, een leuke surpriseavond!
Arno
